Als gevolg van gewijzigde regelgeving per 1 april 2012 (en laatstelijk 1 april 2013) is er geen sloopvergunning (omgevingsvergunning) voor een niet beschermd bouwwerk meer nodig en kan worden volstaan met een sloopmelding.
Ook is de samenhang tussen een te realiseren bouwplan en het slopen komen te vervallen, zodat met het ontbreken van deze samenhang niets meer kan worden gedaan.
Naast deze meldingsplicht kan nog steeds een (sloop)omgevingsvergunning nodig zijn.
Dit is bijvoorbeeld het geval voor sloopwerkzaamheden aan of van een beschermd monument of van een object gelegen in een beschermd stads- of dorpsgezicht.
Door deze gewijzigde regelgeving (maar ook door ontwikkelingen in de jurisprudentie) is een acceptatie van een sloopmelding door het College van Burgemeester en Wethouders niet (meer) als een besluit in de zin van artikel 1:3 van de Algemene Wet Bestuursrecht (of een daarmee gelijk te stellen beslissing) aan te merken, zodat rechtsmiddelen op grond van deze wet daartegen niet kunnen worden aangewend.
Daardoor zal een bezwaar of beroep tegen de acceptatie van een melding door een bestuursorgaan, in verband daarmee, gevraagde voorlopige voorziening op niet-ontvankelijkheid uitlopen.
Wel kan het zijn dat het bevoegde gezag bijzondere omstandigheden aanwezig acht om aan de acceptatie van een sloopmelding nadere voorwaarden te verbinden. Die nadere voorwaarden zijn dan weer als een besluit in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht, aan te merken. Tegen die nadere voorwaarden kunnen dan ook rechtsmiddelen worden aangewend (echter met een uiteindelijk beperkt effect).
Ook kan het zijn dat het ontbreken van nadere voorwaarden als een tekortkoming van het bevoegd gezag kan worden aangemerkt, waartegen wel rechtsmiddelen kunnen worden aangewend.
Zo zou de aanwezigheid van asbest aanleiding kunnen zijn voor het stellen van nadere voorwaarden.
Eigenlijk kan dus alleen een beschermd, gemeentelijk, provinciaal of rijksmonument of een object dat is gelegen in een beschermd dorps- of stadsgezicht ten aanzien van sloop nog worden getoetst, al dan niet met aanwending van rechtsmiddelen (voorlopige voorziening, bezwaar en beroep).
Een potentieel monument of een monumentwaardig geacht object kan dus moeilijk worden beschermd.
Onlangs deed zich een zaak voor met betrekking tot een “monumentwaardig” geacht bouwwerk, een voormalig ziekenhuis dat laatstelijk als een zorginstelling werd gebruikt.
Voor de vervreemding van een gebouw dat in gebruik is als een zorginstelling dient er toestemming te worden verkregen van het College Sanering Zorginstellingen. Aan het onderhavige besluit van dat college kleefden gebreken, zodat tegen dat besluit rechtsmiddelen konden worden aangewend om op deze manier sloop (want dat was een voorwaarde bij de vervreemding) te voorkomen.
Op deze wijze kan – via een omweg – soms toch nog iets worden gedaan tot behoud van cultureel erfgoed.
(Janssen Recrejura Advies & Advocatuur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de inhoud van het artikel)