Op 21 februari 2014 heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan die erop neerkomt dat een rechtsbijstand verzekerde vrij is in de keuze van een advocaat voor de behartiging van zijn of haar belangen*. Deze uitspraak is gedaan naar aanleiding van een zogenaamde prejudiciële beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie (gegeven op 7 november 2013).
Vrijwel altijd bepalen de polisvoorwaarden dat de kosten voor rechtsbijstand in het kader van de verzekeringsovereenkomst alleen worden gedekt bij de behandeling van de zaak door werknemers van de rechtsbijstandverzekeraar of van de instantie die daarvoor is ingehuurd en dat er alleen een externe advocaat mag worden ingehuurd als de rechtsbijstandverzekeraar dat noodzakelijk acht of bij tegenstrijdigheid van belangen (als beide partijen bij dezelfde rechtsbijstandverzekeraar zijn verzekerd).
Deze polisvoorwaarden beperkten de keuzevrijheid van de verzekerde met name in het geval er geen sprake was van een wettelijk voorgeschreven verplichting tot procesvertegenwoordiging, zoals in kantonprocedures en in bestuursrechtelijke zaken.
De betreffende polisvoorwaarden zijn dus niet te handhaven door de rechtsbijstandverzekeraar zodat een rechtsbijstand verzekerde de advocaat kan kiezen waarvan hij van mening is dat deze zijn belangen het best behartigt.
Inmiddels stellen de rechtsbijstandverzekeraars zich op het standpunt dat deze keuzevrijheid slechts geldt vanaf het moment dat er geprocedeerd moet gaan worden en dat tot die tijd de verzekerde op de diensten van de rechtsbijstandverzekeraar is aangewezen. Wij zijn van mening dat ook de voorbereiding van een (eventuele) procedure geacht moet worden tot de dekking te behoren.
Ook is het interessant te onderzoeken of kosten die door een rechtzoekende zijn gemaakt na weigering van de rechtsbijstand op grond van deze polisvoorwaarden alsnog voor vergoeding door de rechtsbijstandverzekeraar in aanmerking kunnen komen.
*Ontleend aan Hoge Raad 21 februari 2014, zaaknummer 11/04252, ECLI:NL:HR:2014:396 en aan Hof van Justitie van de Europese Unie, Arrest van 7 november 2013 in zaak C-442/12 (inzake Jan Sneller tegen DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekeringsmaatschappij N.V.).
(Janssen Recrejura Advies & Advocatuur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de inhoud van het artikel)